2021-04-11(Sun)
Last updated
Last updated
๋ก๊ทธ์ธ์ ๋ํด์ ์ ๋งคํ ๋ถ๋ถ๋ค์ ๋ชจ์กฐ๋ฆฌ ๋ฉ๊พธ๊ฒ ๋ค๋ ๋ง์์ผ๋ก ๋ค์ ํ์ต์ ์งํํ์๊ณ , ์๋ ๋ด์ฉ์ผ๋ก ๋ธ๋ก๊ทธ ๊ธ์ ์์ฑํ์๋ค.
๋ก๊ทธ์ธ์ด ๋ญ์ง ๋ตํ ์ ์์ด? - ์ดํธ์ค ๋ฉํ ๋
์๋ ํ์ธ์! ๋ก๊ทธ์ธ์ ๋ํด ๊ถ๊ธํด์ง ์นด๋ iwoo์ ๋๋ค.
์ฌ์ค ๋ก๊ทธ์ธ ์์ฒด๋ ํธ๋ ์ผ๋์ค ํ๋ก์ ํธ๋ฅผ ํ๋ฉฐ ํ ์ ๋ฐ์ ์์๋ ์ฃผ์ ์ด๊ธฐ์ ์ด๋ค ๊ฐ๋ ๋ค์ด ์๋์ง๋ ์๊ณ ์์์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ๊ณ์๋๋ ๊ผฌ๋ฆฌ ์ง๋ฌธ์ผ๋ก ๋ค์ด๊ฐ๋ฉด ๋ชจ๋ฅด๋ ๋ถ๋ถ์ด ์กด์ฌํ๋๊ตฐ์. ๊ฐ๋ น bcrypt ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋ ์ธ๋ณด์ฐ ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ง๊ธฐ ์ํด ์ํธ๋ฅผ ๋ฃ์ด๊ฐ๋ฉฐ ์ํธํํ๋ค๋ ๊ฒ๊น์ง ์๊ณ ์์์ง๋ง, ๊ทธ ์ํธ๊ฐ ์ด๋ค ์์ผ๋ก ์์ฑ๋๋์ง๋ ๋ชจ๋ฅด๊ณ ์์์ต๋๋ค.
ํ ์๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ฎ์ด๋๋ ๊ถ๊ธ์ฆ์ด ์ฌ๋ผ์ค๋ค์, ์ด ์ฐธ์ ๊ทธ๊ฐ ๋ก๊ทธ์ธ์ ๋ํด์ ํ๋ดค๋ ๋ด์ฉ์ ๊ณต์ ํฉ๋๋ค!
In computer security, logging in (or logging on, signing in, or signing on) is the process by which an individual gains access to a computer system by identifying and authenticating themselves. - Wikipedia
๋ก๊ทธ์ธ์ ์์์ ์ ๊ทผํ ์ ์๋ ๊ถํ์ ํ๋ํ๊ธฐ ์ํด ์ธ์ฆ๊ณผ ์ธ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ๋ ์ ์ฐจ์ ๋๋ค. ๋ก๊ทธ์ธ์ ์ฝ๊ฒ ์ ํ ์ ์๋ ์น ์๋น์ค๋ฅผ ์๋ก ๋ค์ด๋ด ์๋ค.
์น ์๋น์ค๋ ๋ณดํต ํด๋ผ์ด์ธํธ๊ฐ ์๋ฒ์ ์์์ ์์ฒญํ๊ณ , ์๋ฒ๊ฐ ์ ์ ํ๊ฒ ์์์ ์๋ตํ๋ ํํ๋ก ์ด์๋ฉ๋๋ค. ์ด ๋ ํด๋ผ์ด์ธํธ๊ฐ ๋ค์ํ๊ณ , ๊ฐ ํด๋ผ์ด์ธํธ๊ฐ ์์ฒญํ ์ ์๋ ์์์ด ์ ๊ฐ๊ฐ ๋ค๋ฅด๋ค๋ฉด, ์๋ฒ ์ ์ฅ์์๋ ์์์ ์ ์ ํ๊ณ ์ ํจํ ํด๋ผ์ด์ธํธ์๊ฒ ์ ๋ฌํด์ผ ํ๋ค๋ ์ด์๊ฐ ์๊น๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด์ ์๋ฒ๋ ํด๋ผ์ด์ธํธ์ ์์ ์์ฒญ์ ๋ํด ์ธ์ฆ๊ณผ ์ธ๊ฐ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์นฉ๋๋ค.
์ธ์ฆ(Authentication)
์ด๋ค ์ ๋ณด๊ฐ ์ด๋ค ์์๊ฒ ์ ์ผํ๊ฒ ์ํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ํ์ธํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ฆ๋ช ํ๋ ํ์
ex) ID, ํจ์ค์๋ ์ ๋ ฅ, ํด๋ํฐ ๋ฒํธ ์ธ์ฆ, ์ด๋ฉ์ผ ์ธ์ฆ, ์ง๋ฌธ ์ธ์ฆ...
์ธ๊ฐ(Authorization)
์ธ์ฆ๋ ์ฌ์ฉ์์ ๋ํ ์์ ์ ๊ทผ ๊ถํ์ ํ์ธํ๋ ๊ณผ์
ex) ์ ์์ด ํ์ธ๋ ์ ์ ์ ๋ณด์ ๋ ๋ฒจ์ด ์์ ์์ฒญ์ด ๊ฐ๋ฅํ์ง ํ์ธ
๋จผ์ ์ธ์ฆ์ ๋ํด ์์ธํ ์์๋ณด๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ธ์ฆ ์๋จ์ ๋ค์ํ์ง๋ง, ํฐ ๋ฒ์ฃผ๋ก ๋ณด๋ฉด 3๊ฐ์ง-์ง์, ์์ , ์ ์ฒด๋ก ๋ถ๋ฅํ ์ ์์ต๋๋ค.
์ง์
๋ด๊ฐ ์๊ณ ์๋ ๊ฒ
ID์ ํจ์ค์๋, ์ด๋ฆด ์ ๋ณ๋ช ๋ฑ๋ฑ
๋ถ์ค์ ์ฐ๋ ค๋ ์์ง๋ง '์ถ์ ๊ณต๊ฒฉ'์ ์ทจ์ฝํด์ ๋ณด์์ฑ์ด ๋ค์ ๋ฎ์ ํธ์ ์ํจ.
์์
๋ด๊ฐ ๊ฐ์ง ๊ฒ
์ธ์ฆ์, ๋ณด์์นด๋, OTP, ํด๋ํฐ ์ธ์ฆ๋ฌธ์, ์ธ์ฆ ๋ฉ์ผ ๋ฑ๋ฑ
๋ณด์์ฑ์ด ๋์ง๋ง ๋ถ์ค์ ์ํ์ด ์์.
์ ์ฒด
์ง๋ฌธ, ์์ฑ, ํ์ฑ, ์๋ฉด ํํ, ์ฌ๋ฐ์ ๋ฑ
๋ณด์์ฑ์ด ๋๊ณ ๋ถ์ค์ ์ํ์ ๋ฎ์ง๋ง ์ ์ฅํด ๋ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ์ถ๋๊ณ ๋๋ฉด ๋์ฒดํ์ฌ ์ธ์ฆํ ์๋จ์ด ์๋ค๋ ๋จ์ ์ด ์์.
๋ณดํต ๊ธ์ ๊ฑฐ๋ ๋ฑ ์ฌ๊ฐํ ์ผ์ด ์ผ์ด๋์ง ์๋ ์ธ์ฆ์ ๋ํด์๋ '์ง์'์ ์ธ์ฆ์๋จ์ผ๋ก ํ์ฌ 1์ฐจ ์ธ์ฆ๋ง ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ฌ๊ฐํ ์ผ์ด ์ผ์ด๋ ์์ง๊ฐ ์๋ค๋ฉด 2 ์์ ์ธ์ฆ(Two Factor Authentication, 2FA)์ ํ๋ ํธ์ด ๋ณด์์ ๋ฐ๋์งํฉ๋๋ค.
2 ์์ ์ธ์ฆ์ ๋จ์ํ ์ธ์ฆ ์ ์ฐจ๋ฅผ 2๋ฒ ๊ฑฐ์น๋๊ฒ ์๋๋๋ค. ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ถ๋ฅ์ ์ธ์ฆ ์๋จ์ 2๊ฐ์ง ์ด์ ๊ฑฐ์ณค์ ๋ ๋น๋ก์ 2 ์์ ์ธ์ฆ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์์๋ฅผ ๋ณด์์ฃ !
ex 1) ์์ด๋์ ๋น๋ฐ๋ฒํธ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๊ณ ๋์ ์ด๋ฆด์ ๋ณ๋ช ์ ๊ฒ์ฆํ๋ค๋ฉด? -> ์ธ์ฆ ์๋จ์ผ๋ก '์ง์'์ 2๋ฒ ํ์ฉํ์ผ๋ฏ๋ก 2 ์์ ์ธ์ฆ์ด๋ผ ํ ์ ์์.
ex 2) ์์ด๋์ ๋น๋ฐ๋ฒํธ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๊ณ ๋์ ํด๋ํฐ์ผ๋ก ๋ณด๋ธ SMS ์ธ์ฆ๋ฒํธ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๋ค๋ฉด? -> '์ง์'๊ณผ '์์ '๋ฅผ ์ฐจ๋ก๋ก ํ์ฉํ์ผ๋ฏ๋ก 2 ์์ ์ธ์ฆ์ด๋ผ ํ ์ ์์.
์ค์ ๋ก ์ ๊ฐ ์งํํ๋ ํธ๋ ์ผ๋์ค ํ๋ก์ ํธ์์๋ ์์ด๋/๋น๋ฐ๋ฒํธ ๊ฒ์ฆ ์ธ์ ์ด๋ฉ์ผ ์ธ์ฆ๋ฒํธ ๊ฒ์ฆ์ ํตํด '2 factor authentication'์ ๊ตฌํํ์ต๋๋ค.
์ธ์ฆ์ ๊ตฌํํด๋ด๋๋ผ๋ ์น ์๋น์ค์์๋ ๊ณ ๋ คํด์ผํ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ ์์ต๋๋ค.
์น ์๋น์ค์ ์ฃผ๋ก ์ฐ์ด๋ HTTP ํ๋กํ ์ฝ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ์์ฒญ์ ๋ํด ์๋ต์ ๋ฐ์ผ๋ฉด ์ฐ๊ฒฐ์ด ๋์ด์ง๊ณ (connectionless), ํต์ ์ด ์ข ๋ฃ๋๋ฉด ์ด๋ ํ ์ํ ์ ๋ณด๋ ๋จ์ง ์์ต๋๋ค(stateless). ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ํด์ฃผ์ง ์์ผ๋ฉด ์๋ฒ ์ ์ฅ์์๋ ์์์ ์์ฒญํ ํด๋ผ์ด์ธํธ๊ฐ ์ด๋ฏธ ์ธ์ฆ์ ๊ฑฐ์ณค๋์ง ํ์ธํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์์ต๋๋ค.
๊ทธ๋ผ ํด๋ผ์ด์ธํธ๊ฐ ๋งค ์์์ ์์ฒญํ ๋๋ง๋ค ์ธ์ฆ์ ๋ฐ๋ณตํด์ผํ ์ ์๊ณ , ์ด๋ก ์ธํด 1) ํด๋ผ์ด์ธํธ ์ ์ฅ์์๋ ํต ๊ท์ฐฎ์ ์ ์๊ณ (UX ๋ฌธ์ ) 2) ์๋ฒ ์ ์ฅ์์๋ ๊ณผ๋ํ ์ธ์ฆ์ ์ํด ์์์ ์จ์ผํ ์ ์์ต๋๋ค(๋นํจ์จ ๋ฌธ์ ).
์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํ ์๋จ์ผ๋ก ์ฟ ํค์ ์ธ์ ์ ์ฌ์ฉํ ์๋ฒ ๊ธฐ๋ฐ ์ธ์ฆ๋ฐฉ์๊ณผ ํ ํฐ ๊ธฐ๋ฐ ์ธ์ฆ๋ฐฉ์์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์์ต๋๋ค.
์ฟ ํค๋ ์น ๋ธ๋ผ์ฐ์ ๋๋ ๋ก์ปฌ ๋์คํฌ์ ํค-๊ฐ ํํ๋ก ์ ์ฅ๋๋ ์์ ๋ฐ์ดํฐ ํ์ผ์ ๋๋ค.
์๋ฒ๋ Set-Cookie
์๋ต ํค๋๋ฅผ ํตํด ํด๋ผ์ด์ธํธ ์ธก ๋ธ๋ผ์ฐ์ ๋ก์ปฌ์ ์ฟ ํค๋ฅผ ์์ฑํ๋ผ๊ณ ์์ฒญํ ์ ์์ต๋๋ค. (๋ง๋ฃ๊ธฐ๊ฐ, ๋๋ฉ์ธ ๋ฑ ์ต์
์ค์ ๊ฐ๋ฅ)
์ฟ ํค๋ฅผ ์ธ์ฆ ์ํ ์ ์ง์ ํ์ฉํ ๋๋ ์๋ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์นฉ๋๋ค.
์ฅ์
์๋ฒ ์์์ ๋ฐ๋ก ์ฌ์ฉํ์ง ์์์ ์๋ฒ ๋ถํ๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ์ ์ต๋๋ค.
๋จ์
์ฟ ํค๋ฅผ ์ ์ฅํ ๋ ์ํธํ๋ฅผ ํ๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ์ ์๋ฏธํ ์ฌ์ฉ์ ์ ๋ณด๊ฐ ํด๋ผ์ด์ธํธ ์ธก์ ์ ์ฅ๋๋ฏ๋ก ๋ณด์์ด ์ทจ์ฝํฉ๋๋ค.
ํ๋์ ๋๋ฉ์ธ ๋น 20๊ฐ์ ๊ฐ๋ง ๊ฐ์ง ์ ์๊ณ , ํ๋์ ์ฟ ํค ๊ฐ์ 4096 Byte๊น์ง๋ง ์ ์ฅ ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ, ์ด 300๊ฐ๊น์ง๋ง ์ฟ ํค๋ฅผ ์ ์ฅํ ์ ์๋ ๋ฑ์ ์ ์ฝ์ฌํญ์ด ์์ต๋๋ค.
์ฟ ํค๋ ๋จ์ผ ๋๋ฉ์ธ ๋ฐ ์๋ธ ๋๋ฉ์ธ์์๋ง ์๋ํ๋๋ก ์ค๊ณ๋์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฌ๋ฌ ๋๋ฉ์ธ์์ ๊ด๋ฆฌํ๊ธฐ ์ด๋ ต์ต๋๋ค.
์ธ์ ์ ํด๋ผ์ด์ธํธ์ ์น ์๋ฒ ๊ฐ์ ๋คํธ์ํฌ ์ฐ๊ฒฐ์ด ์ง์์ ์ผ๋ก ์ ์ง๋๊ณ ์๋ ์ํ๋ฅผ ๋ปํฉ๋๋ค.
์ธ์ ์ ๋ง๋ฃ ์์ ์ ๋ณดํต ๋ธ๋ผ์ฐ์ ๊ฐ ์ข ๋ฃ๋ ๋๊น์ง ์ ๋๋ค.
์ธ์ ์ ์ธ์ฆ ์ํ ์ ์ง์ ํ์ฉํ ๋๋ ์๋ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์นฉ๋๋ค.
์ธ์ ์ ์ฅ์๋ DB์ ์ ์ฅํ๊ธฐ๋ ํ๊ณ , REDIS ๋ฑ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ๋ ํฉ๋๋ค.
๊ฒฐ๊ตญ ์ธ์ ๋ ์ฟ ํค๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง๋ง, ์ฌ์ฉ์ ์ ๋ณด ํ์ผ์ ๋ธ๋ผ์ฐ์ ์ ์ ์ฅํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ์๋ฒ ์ธก์ ์ ์ฅํ๋ค๋ ์ธก๋ฉด์์ ๋ค๋ฆ ๋๋ค.
์ฅ์
์ฟ ํค ์์ฒด์ ์ ์๋ฏธํ ์ฌ์ฉ์ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ์ฅ๋์ง ์์ผ๋ฏ๋ก ๋ณด์์ ์ด์ ์ด ์์ต๋๋ค.
๋จ์
์๋ฒ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ or DB์ ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์ฅํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ธ์ ์ด ๋ง์์ง ๊ฒฝ์ฐ ์ฉ๋์ด ๋ถ์กฑํด์ง ์ ์์ต๋๋ค.
Session ID๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๋ ๋ฐ ์ผ์ผ์ด ์ธ์ ์ ์ฅ์์ ์ ๊ทผํด์ผํ๋ฏ๋ก ์๋ฒ ๋ถํ๊ฐ ์ปค์ง ์ ์์ต๋๋ค.
์๋ฒ๊ฐ ์ฌ๋ฌ๊ฐ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ฉด ๊ฐ ์๋ฒ๊ฐ ๋์ผํ ์ธ์ ์ ์ฅ์๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ๊ธฐ ์ด๋ ต์ต๋๋ค. ๋งค ์์ฒญ๋ง๋ค ๋ค๋ฅธ ์๋ฒ๊ฐ ์๋ตํ๋ค๋ฉด, ์ธ์ ์ ์ฅ์์ ์ธ์ฆ ์ ๋ณด๊ฐ ์์ด์ ๊ณ์ ์ธ์ฆ์ ์๋ก ํด์ผํ ์๋ ์์ต๋๋ค. sticky ์ธ์ (๊ฐ์ ์๋ฒ์ ์ธ์ ์ ๊ณ์ ์ฐ๊ฒฐํ๋ ๋ฐฉ์)์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ต์ง๋ก ํด๊ฒฐํ ์ ์๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ๋ฒ๊ฑฐ๋กญ๊ณ ๋นํจ์จ์ด ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ตญ ์๋ฒ ํ์ฅ์ฑ(scalability)์ด ๋๋น ์ง๋๋ค.
CORS(Cross-origin Resource Sharing)๊ฐ ์ด๋ ต์ต๋๋ค. ์ธ์ ์์ ํ์ฉํ๋ ์ฟ ํค ์ญ์ ๋จ์ผ ๋๋ฉ์ธ ๋ฐ ์๋ธ ๋๋ฉ์ธ์์๋ง ์๋ํ๋๋ก ์ค๊ณ๋์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.
์๋ฒ๊ฐ ์ฌ์ธํ ํ ํฐ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ธ์ฆ์ ์ํํ๋ ๋ฐฉ์์ ๋๋ค.
ํ ํฐ์ ์ธ์ฆ ์ํ ์ ์ง์ ํ์ฉํ ๋๋ ์๋ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์นฉ๋๋ค.
ํด๋ผ์ด์ธํธ๊ฐ ๋ก๊ทธ์ธํ๋ฉฐ ์ธ์ฆ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ฒญ ํค๋์ ๋ด์์ ์๋ฒ์ ์ ๋ฌ
์๋ฒ๋ ์ฌ์ฉ์๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ๊ณ , ์ ํจํ ๊ฒฝ์ฐ ํ ํฐ์ ๋ฐ๊ธํ์ฌ ํด๋ผ์ด์ธํธ์ ์๋ต
ํด๋ผ์ด์ธํธ๋ ํ ํฐ์ ์ ์ฅํ๊ณ , ์๋ฒ ์์ฒญ์ ํด๋น ํ ํฐ์ ์์ฒญ ํค๋์ ๋ด์์ ์๋ฒ์ ์ ๋ฌ
์๋ฒ๋ ํ ํฐ์ ๊ฒ์ฆํ์ฌ ์ธ์ฆ ์ฌ๋ถ ํ๋จ
์ฅ์
์๋ฒ๋ ์ ๋ฌ๋ฐ์ ํ ํฐ์ ๊ฒ์ฆ๋ง ํ๋ฉด ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋ฒ์ ๋ถ๋ด์ด ์ค์ด๋ญ๋๋ค.
CSRF(Cross-Site Request Forgery)๋ฅผ ๋ฐฉ์งํฉ๋๋ค.
๋ฐ๋ก ์ฟ ํค ๋งค๋์ ๋ฅผ ๋ ํ์๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ชจ๋ฐ์ผ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์ ์์ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ํธ๋ฆฌํฉ๋๋ค.
CORS๊ฐ ์ฉ์ดํฉ๋๋ค. ํ ํฐ ๊ธฐ๋ฐ ์ธ์ฆ์์๋ ํ ํฐ๋ง ์ ํจํ๋ค๋ฉด ์ด๋์๋ ์๋ํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.
๋จ์
statelessํ ํ ํฐ์ ํน์ฑ ๋๋ฌธ์ ํ ํฐ์ ๊ฐ์ ๋ก ๋ง๋ฃ์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋์ ํ ํฐ์ด ๊ณต๊ฒฉ์์๊ฒ ํ์ทจ๋์๋ค๋ฉด, ๊ณต๊ฒฉ์๋ ํ ํฐ์ด ๋ง๋ฃ๋ ๋๊น์ง ์๋ฒ์ ์์ฒญ์ ํ ์ ์์ต๋๋ค.
****
๊ฐ์๊ธฐ ๋ค์ ์ฃผ ๊ธ์์ผ์ ๋ผ์ด๋ธ์ฝ๋ฉ์ ํ๊ฒ ๋์ด.. ๋ง์์ด ๋ถ์ฐ์ค๋ฝ๊ธด ํ๋ฐ, ๋งค์ผ ํ๋ ๊ณต๋ถ๋ ์ญ ์ด์ด์ ์ํด๋๊ฐ์ผ๊ฒ ๋ค.
๋ก๊ทธ์ธ์ ๋ํด์ ํธ๋ ์ผ๋์ค ํ๋ก์ ํธ์์ ๋ค๋ค๋ ๋ถ๋ถ์ ์ ๊ธฐ์ตํ๊ณ ์์ง๋ง, ์ ๋ค๋ค๋ ๋ถ๋ถ์ ๊ตฌ๋ฉ์ด ๋ค๋ฆฐ ๊ฒ์ ๋๊ผ๋ค. ์ด ์ฐธ์ ์ ๋๋ก ํ์ตํด์ ๋ฉ๊ฟ๋ฒ๋ ค์ผ๊ฒ ๋ค.
Rails๋ก ๋ก๊ทธ์ธ ๊ธฐ๋ฅ ๊ตฌํํ๊ธฐ
ํญ๋ชฉ
๋ด์ฉ
ํ์ต ๋ ์ง
2021-04-11(์ผ)
ํ์ต ์๊ฐ
09:00~23:00
ํ์ต ๋ฒ์ ๋ฐ ์ฃผ์
์ธ์ฆ, ์ธ๊ฐ
ํ์ต ๋ชฉํ
์ธ์ฆ๊ณผ ์ธ๊ฐ์ ๋ํด์ ๊น์ด ํ๋ณด์.
๋๋ฃ ํ์ต ๋ฐฉ๋ฒ
-